آغاز مرگ مراتع با بهرهبرداری ۶برابری
تاریخ انتشار: ۲ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۰۹۷۴۹
شاید اولین عامل در ازبینرفتن مراتع را باید در کاهش نزولات آسمانی و خشکسالیها جستوجو کرد. وقتی باران و برفی نبارید، کمکم ریزگردها و گردوغبار نمایان شده و چادر خود را بر سر مناطق مختلف گسترانید.
در این میان انسانها هم برای تامین آب مورد نیاز خود، با احداث چاههای مجاز و غیرمجاز، آبهای زیرزمینی را استخراج کرده و همین به عاملی برای وقوع پدیده وحشتناک فرونشستها تبدیل شد.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
علاوه بر موارد یادشده، رشد جمعیت و محدودیت اشتغال جوانان عشایر و روستایی، سیاست حذف ارز ترجیحی و یارانهای و افزایش روزافزون علوفه و نهادههای دامی و بالارفتن هزینههای زندگی نیز موجب گرایش و حرکت دامداران به سمت علوفه ارزان و خدادادی مراتع شده و درمجموع فاتحه این منابع یکییکی خوانده میشود.
وقتی از مراتع ایران میگوییم، نباید چنین تصور شود که در همه استانها میتوان مرتعی عالی یافت زیرا برای بهوجودآمدن مراتع خوب، هوای معتدل و باران کافی لازم است و این شرایط فقط در قسمتهای محدودی از کشور ما پیدا میشود. کمبود و نامنظم بودن بارندگیها اجازه بهوجودآمدن مراتع مناسب را نمیدهند. این درحالیاست که سطح وسیعی از ایران را مناطق خشک و بیابانی تشکیل میدهد که در برخی نقاط، متوسط بارندگی سالانه حتی از ۵۰میلیمتر نیز بالاتر نمیرود. در مناطق خشک و بیابانی، نهتنها میزان بارندگی کم که توزیع آن نیز نامناسب است. به این معنی که ممکن است در طول سال یا سالها اصلا بارانی نبارد. در چنین شرایطی نمیتوان حتی انتظار مراتع نامرغوب را داشت، چه برسد به مراتع مرغوب.
حذف مراتع مسطح
مراتع ازجمله منابع مهم ایران بهشمار میآیند که با ازبینرفتن آنها بسیاری از مشاغل و صنایع نیز محو میشوند. در تعریف عمومی به زمینی که در آن تاکنون هیچ زراعتی انجام نشده است مرتع میگویند. این جمله به آن معنی است که این زمین تاکنون شخم زده نشده، بذری در آن کاشته نشده و بهصورتکلی به دست انسان تغییری در آن ایجاد نشده است. در این زمینها در فصل بهار، برخی گیاهان بهصورت خودرو میرویند که پوشش گیاهی را تشکیل میدهند. مراتع معمولا در دامنه و ارتفاعات کوهها وجود دارند. در گذشته مراتعی در زمینهای صاف و مسطح بودند اما این روزها اینگونه مراتع کمتر دیده میشوند و اکثر آنها به دلایل مختلف ازبینرفتهاند. در خرابی وضع مراتع ایران، تنها انسان با چرای بیرویه احشام و شهرکسازی و کشت و زراعت و دیگر اقدامات مقصر نیست، بلکه در بسیاری از موارد شرایط طبیعی نیز عاملی برای ازبینرفتن این منابع است. از عوامل طبیعی موثر در تخریب مراتع میتوان به آبوهوا و اثر گرما و تبخیر و باد شدید اشاره کرد.
هجوم دامها به مراتع
وقتی از سیاست حذف ارز ترجیحی و یارانهای و افزایش روزافزون قیمت علوفه و نهادههای دامی صحبت میکنیم، وقتی از بالارفتن هزینههای زندگی برای روستاییان و عشایر و حرکت دامداران به سمت علوفه ارزان و خدادادی مراتع میگوییم، منظور یک اتفاق ساده نیست. زیرا در این شرایط ۵/۲برابر بیش از حد مجاز ظرفیت مراتع، دام به این مناطق وارد شد و همین هجوم و اعمال فشار مضاعف بر پوشش گیاهی و خاک، آن را بهشدت تحت فشار و تخریب قرار داد.آمارها نشان میدهد مراتع کشور نیازمند برنامهریزی درست و صحیحی در جهت تقویت و پوشش گیاهی خود است.وسعت منابع طبیعی کشور ۱۳۵میلیون هکتار است که ۸۵میلیون هکتار آن، یعنی بیش از ۵۲درصد سطح کشور را مرتع تشکیل میدهد. این رقم در حال ریزش است که میتواند مشکلات زیادی به همراه داشته باشد.آنطور که سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور اعلام کرده با اتمام و تکمیل طرح ممیزی مراتع کشور همه بهرهبرداران نیز شناسایی میشوند. با اینکه آمارها میگویند ۱۶۰هزار خانوار میتوانند از مراتع کشور استفاده کنند اما درحالحاضر این رقم یکمیلیون است. یعنی هماکنون بیش از ۶.۵برابر مازاد ظرفیت از مراتع بهرهبرداری میشود. اگر قرار است از مراتع حفاظت شده و این منابع دوباره احیا شود باید تمام سازمانها و مسئولان پای کار آمده و دوشادوش هم حرکت کنند. موضوعی که مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور هم بر آن تاکید کرده و معتقد است علیرغم کمبود منابع انسانی و اعتباری و محدودیت امکانات و تجهیزات همواره برای حفاظت و بهرهبرداری اصولی از مراتع کشور تلاش میشود. البته این سازمان در این مسیر برای مدیریت چرا و ساماندهی کوچ و تقلیل مشکلات معیشتی و اقتصادی مرتعداران و عشایر به اجرای طرحهای مرتعداری تلفیقی با بهرهمندی از تمامی پتانسیلهای اقتصادی مراتع ازجمله گیاهان دارویی و صنعتی، زنبورداری و انرژیهای نو و ... جلب مشارکت و ترویج فرهنگ منابع طبیعی دست زده است.
حفاظت براساس قانون ۶۰ سال قبل
به گفته مدیرکل دفتر امور مراتع سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با بیان اینکه برابر ماده۲ قانون ملی شدن جنگلها و مراتع کشور، مصوب سال۱۳۴۱ و ماده۲ قانون حفاظت و بهرهبرداری از جنگلها و مراتع مصوب مردادماه سال۱۳۴۶ و اصلاحات بعدی آن، حفظ، احیا، اصلاح، توسعه و بهرهبرداری از منابع طبیعی ازجمله مراتع رسالت و وظیفه ذاتی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور است.
ترحم بهزاد میگوید: «براین اساس این سازمان با ملاحظه مسائل فنی، حقوقی و عرفی نسبت به تدوین و ابلاغ ضوابط و شرایط بهرهبرداری از مراتع کشور از مرحله شناسایی اشخاص واجد شرایط دریافت پروانه چرای دام تا مرحله تهیه و اجرای طرح مرتع داری اعم از ممیزی مرتع و صدور پروانه چرای دام، مدیریت چرا، کنترل پروانه چرای دام و ساماندهی کوچ و راهنمای تهیه، اجرا و نظارت بر طرحهای مرتعداری و... اقدام میکند.»
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: مراتع چرای دام مرتع داری سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور بهره برداری مراتع کشور
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۰۹۷۴۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
غفلت در بهرهبرداری از میادین مشترک نفت و گاز، چه بر سر آینده اقتصاد می آورد؟
به گزارش خبرآنلاین منابع نفت و گاز محدودند و هر روز هم از میزانشان کاسته میشود و از سوی دیگر، سوختهای فسیلی به واسطه تأثیرات سوئی که بر زیستبوم کره زمین میگذارند، اگر جایگزین مطمئنی برایشان پیدا شود، جایگاه و ارزش خود را در صنعت و اقتصاد جهان از دست خواهند داد؛ چنانکه امروز شاهد گسترش سوختهای پاک و انرژیهای سبز هستیم؛ ازاینرو حتی این احتمال وجود دارد که زودتر از آنکه منابع نفت و گازمان تمام شود، بیارزش و بیمشتری بماند.
روزنامه شرق نوشت: پس چاره چیست و چه باید کرد؟ خرجکردن منابع و سرمایههای ملی در کشور به چنان مرز بحرانی رسیده که دیگر قطعا زمان و فرصت نداریم که چرخ را از نو اختراع کنیم و نسخههای بیمایه و فاقد پشتوانه اجرائی و عملیاتی ارائه دهیم. تنها گزینه پیشرو، گامزدن در مسیر تجربههای امتحان پسداده و به ثمر نشسته است. تجربه همانهایی که مانند ما منابع خدادادی دارند، چه در داخل کشورشان و چه در میادین مشترک؛ اما با نگاهی متفات، درآمدهای حاصل از فروش نفت و گازشان را در عوض هزینهکرد برای بودجههای جاری به کانالهای سرمایهگذاری هدایت کرده و امروز، فصل خوشهچینیشان رسیده؛ کشورهایی مانند نروژ یا همسایگانی مانند امارات و قطر.
نفت و گاز برای این کشورها سرمایه ملی بوده، سرمایه را سرمایهگذاری کردند و هزینههایشان را هم از کنار همان سرمایهگذاریها تأمین میکنند؛ نگاهی که شاید در کشور ما با راهاندازی حساب ذخیره ارزی و بعد هم صندوق توسعه ملی گامهای نخستینش برداشته شد؛ اما از همان گام نخست و قدم اول فراتر نرفت؛ چراکه این مهم، نیازمند عزمی ملی و خواستی همگانی است؛ اینکه منابع ملی را به کانال سرمایهگذاری هدایت کنیم تا حق آیندگان را هم حفظ کنیم و سهم آنها را هم پیشخور نکنیم، نیازمند همراهی و همگامی همه سیاستگذاران و تصمیمگیران و مجریان است.
صندوق توسعه ملی در مدت قریب به سه سال گذشته سعی بر آن داشته تا این مفهوم را برای تمام ارکان اقتصادی کشور تبیین و تفهیم کند که کارکرد و اساسنامه این صندوق، ایفای نقش در کسوت یک صندوق بیننسلی است تا منابع ملی را سرمایهگذاری کرده، خلق ثروت و ارزش کند و در نهایت، هم ساکنان امروز و هم اهالی فردا را منتفع سازد؛ اما نهتنها شاهد همراهی و همگاهی نبوده؛ بلکه تمام انرژی و ظرفیتهایش را صرف آن کرده تا سنگهایی را که پیش پایش نهادهاند، بردارد؛ آنهم برای آینده فرزندان این سرزمین. افق روشن صندوق توسعه ملی که با عنوان حکمرانی نوین مطرح شد و چشماندازش وصول مطالبات ملی و معوق و هدایت در راستای ارزشآفرینی برای مردم ایران بوده، امروز به جنگی فرسایشی بدل شده است.
و اما در میانه این کشمکش، آنچه ذبح میشود، منفعت مردم ایران است و بدونتردید برنده بازی، همسایگانی هستند که از تعلل و بیعملی ما سود میبرند؛ سرمایهگذاری صندوق توسعه ملی در میادین مشترک نفت و گاز به منظور افزایش برداشت از منابعی که همسایه با تمام توان و ظرفیت از آن برداشت میکند، فرصت طلایی برای خلق ثروت و افزایش سرمایه و منابع ملی بود؛ فرصتی که با تنگنظری و بخشینگری به اضمحلال رفت و تنها کشورهایی را که با آنها میادین مشترک داریم، شادمان کرد.
کشوری مانند قطر که میدان گازی پارس جنوبی را با ما به اشتراک دارد، نهتنها با تمام توان و ظرفیت در حال برداشت است؛ بلکه همواره و هرروزه سرمایهگذاری در این میدان را افزون میکند تا کاهش افت فشار در پی برداشت مستمر، حجم تولید و صادراتشان را کاهش ندهد؛ اما ما در این سوی مرز تنها اقدامات آنها را به نظاره نشستهایم و قدم از قدم برنمیداریم. بحمدالله توجیهها و بهانهها جور است: کشور در شرایط تحریم است و توان سرمایهگذاری تازه را نداریم و الخ... . اما صندوق توسعه ملی دقیقا در چنین شرایطی طرحی را ارائه داد که حجم بالایی از سرمایهها را به میادین مشترک نفت و گاز گسیل میکرد و حاصلش افزایش برداشت درخورتوجه از میادین بود که هم سرمایه ملی را افزون میکرد و هم با پرداخت سهم دولت، گشایشی ایجاد میکرد و مرهمی میشد بر اقتصاد ملی؛ اما حیف و صد حیف که منفعت ملی فدای بخشینگری شد.
23302
برای دسترسی سریع به تازهترین اخبار و تحلیل رویدادهای ایران و جهان اپلیکیشن خبرآنلاین را نصب کنید. کد خبر 1901962